2. ทุติยเทวสูตร

ว่าด้วยวัตรบท 7

[908] สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ ณ พระวิหารเชตวัน
อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี กรุงสาวัตถี ในกาลครั้งนั้นแล ฯลฯ
[909] พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสพระพุทธพจน์นี้ว่า ดูก่อนภิกษุทั้ง
หลาย ท้าวสักกะจอมเทพเมื่อยังเป็นมนุษย์อยู่ในกาลก่อน เป็นมาณพชื่อว่ามฆะ
เพราะเหตุนั้น จึงเรียกว่า ท้าวมฆวา ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ท้าวสักกะจอมเทพ
เมื่อยังเป็นมนุษย์อยู่ในกาลก่อนได้ให้ทานมาก่อน เพราะเหตุนั้น จึงเรียกว่า
ท้าวปุรินททะ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ท้าวสักกะจอมเทพเมื่อยังเป็นมนุษย์อยู่ใน
กาลก่อนได้ให้ทานโดยเคารพ เพราะเหตุนั้น จึงเรียกว่า ท้าวสักกะ ดูก่อน
ภิกษุทั้งหลาย ท้าวสักกะจอมเทพเมื่อยังเป็นอยู่ในกาลก่อน ได้ให้ที่พักอาศัย
เพราะเหตุนั้น จึงเรียกว่า ท้าววาสวะ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ท้าวสักกะจอมเทพ
ย่อมทรงคิดเนื้อความได้ตั้งพันโดยครู่เดียว เพราะเหตุนั้น จึงเรียกว่า ท้าว-
สหัสนัยน์ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ท้าวสักกะจอมเทพทรงมีนางอสุรกัญญานามว่า
สุชาเป็นปชาบดี เพราะเหตุนั้น จึงเรียกว่า ท้าวสุชัมบดี ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
ท้าวสักกะจอมเทพเสียราชสมบัติเป็นอิสราธิบดีของทวยเทพชั้นดาวดึงส์ เพราะ
เหตุนั้น จึงเรียกว่า เทวานมินทะ.
[910] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ท้าวสักกะจอมเทพเมื่อยังเป็นมนุษย์อยู่
ในกาลก่อน ได้สมาทานวัตรบท 7 ประการบริบูรณ์ เพราะเป็นผู้สมาทาน
วัตรบท 7 ประการบริบูรณ์ จึงได้ถึงความเป็นท้าวสักกะ วัตรบท 7 ประการ
เป็นไฉน คือเราพึงเลี้ยงมารดาบิดาจนตลอดชีวิต 1 ฯลฯ ถ้าแม้ความโกรธพึง

เกิดขึ้นแก่เรา เราพึงกำจัดมันเสียโดยฉับพลันทีเดียว 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
ท้าวสักกะจอมเทพเมื่อยังเป็นมนุษย์อยู่ในกาลก่อน ได้สมาทานวัตรบท 7
ประการนี้บริบูรณ์ เพราะเป็นผู้สมาทานวัตรบท 7 ประการ ดังนี้ จึงได้ถึงความ
เป็นท้าวสักกะ.
[911] พระผู้มีพระภาคเจ้า ฯลฯ จึงได้ตรัสดาถาประพันธ์ต่อไปอีกว่า
เทวดาชั้นดาวดึงส์กล่าวนรชนผู้เป็น
บุคคลเลี้ยงมารดาบิดา...ว่าเป็น สัปบุรุษ
ดังนี้.

อรรถกถาทุติยเทวสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในทุทิยเทวสูตรที่ 2 ต่อไปนี้ :-
บทว่า สนุสฺสภูโต ได้แก่ มฆมาณพเป็นมนุษย์ในหมู่บ้านอจลคาม
แคว้นมคธ. บทว่า อาวสถํ อาทาสิ ความว่า มฆมาณพได้สร้างที่พักให้แก่
มหาชนในทางสี่แพร่ง. บทว่า สหสฺสมฺปิ อตฺถานํ ได้แก่เหตุแม้พันหนึ่ง.
หรือว่าเมื่อคำพูดพันคำรวมลงด้วยคนพันคน ท้าวสักกะจอมเทพทั้งอยู่ในบท
เดียววินิจฉัยว่า นี้ ประโยชน์ของชนนี้ นี้ประโยชน์ของชนนี้.
จบ อรรถกถาทุติยเทวสูตรที่ 2